توکن گیتینگ را می توان از جدیدترین فناوری های دنیای امروزی معرفی کرد که موجب می شود کاربران با نحوه جدیدی به محتوا، خدمات و امکانات دسترسی پیدا کنند. در جهان کنونی که متکی به فناوری های نو است، دسترسی به محتوا، خدمات و امکانات مختلف با سرعت بسیار زیادی در حال افزایش است؛ زیرا زندگی افراد با این عوامل که ذکر کردیم پیوند عمیقی برقرار کرده است و به آن وابسته است. این امر به دلیل توسعه فناوری های جدیدی مانند اینترنت، شبکه های اجتماعی و هوش مصنوعی، رواج پیدا کرده اما بهتر است بدانید که افزایش دسترسی معایب بسیار زیادی همراه خود دارد. از مهم ترین معایب این دسترسی می توان به کاهش ارزش محتوا و خدمات اشاره کرد؛ بدین صورت که هنگامی که محتوا و خدمات مورد نیاز افراد بدون هیچ مانعی در دسترس همگان قرار گیرد، افراد کمتری تمایل خواهند داشت تا برای آنها هزینه کنند یا ارزش زیادی برایشان قائل شوند.
برای مثال افرادی که به تولید محتوا می پردازند، معمولا از این تولید محتوا درآمد کسب می کنند اما مشکلاتی همچون دسترسی غیر قانونی و کنترل نشده افراد به آموزش های آنلاین و پخش بدون مجوز موجب می شود که درآمد این افراد به میزان چشمگیری کاهش یابد. اتفاقاتی همچون این ها که ذکر کردیم، چالش های بسیار زیادی برای سازندگان و کاربران فراهم می کند، توکن گیتینگ یکی از روش های کارآمد است که می تواند با ارزش گذاری محتوا و خدمات از سواستفاده افراد سودجو جلوگیری کند.
آشنایی با توکن گیتینگ (Token Gating)
توکن گیتینگ به روشی گفته می شود که موجب می شود دسترسی افراد به منابع گسترده دیجیتال و شرکت در رویدادهای آفلاین با آنلاین به هولدرهای دارایی های دیجیتالی منحصر به فرد محدود شود. اگر برای شما نیز این سوال مطرح شده است که با چه روشی می توان این منابع را حفظ کرد باید بدانید که می توان با توکن های قابل تعویض (Fungible) یا غیر قابل تعویض (Non Fungible) محافظت کرد. به این شکل که تنها هولدرها به طور خودکار، طبق مفاد توکن هایی که در اختیار دارند، اجازه دسترسی به منابع مشخص شده را خواهند داشت. در ادامه به بررسی توکن گیتینگ می پردازیم تا شما به صورت کامل با نحوه عملکرد آن آشنا شوید.
نحوه عملکرد توکن گیتینگ به چه شکل است؟
توکن گیتینگ دسترسی به محتوای پلتفرم ها و رویدادها را برای هولدرهای توکنی متفاوت، محدود می کند. این فناوری از تغییرناپذیری سوابق در دفتر کل توزیع شده شبکه های بلاک چینی و منحصربه فرد بودن توکن های کریپتویی قابل تعویض و غیر قابل تعویض برای محدود کردن دسترسی به محتوا و خدمات انحصاری استفاده می کند.
نکته بسیار مهم در مورد توکن ها که باید بدانید این است که معمولا توکن ها می توانند ارزهای دیجیتال معمولی یا توکن های غیر قابل تعویض NFT باشند. مسئله مهم این است که منحصر بودن توکن ها نشان دهنده دسترسی به محتوا است، شما برای این که بتوانید به منابع دارای این فناوری دسترسی پیدا کنید باید مرحله ای برای تایید دارایی را پشت سر بگذارید. توجه داشته باشید که در این مرحله کیف پول ارز دیجیتال شما برای اطمینان از در اختیار داشتن مورد نظر، بررسی و مورد جستجو قرار می گیرد.
در این میان از مهم ترین کارهایی که باید کاربران به آن عمل کنند این است که کاربران باید کیف پول های بلاک چینی خود را به پلتفرم متصل کرده و برای خواندن داده های آن کیف پول، به پلتفرم دسترسی بدهند تا کیف پول ارز دیجیتال آن ها مورد بررسی قرار گیرد؛ سپس برای بررسی دارایی های کیف پول، به سیستم احراز هویتی متصل می شوند تا اطمینان حاصل شود که کاربر توکن ها یا NFT هایی را با شناسه مورد نیاز در اختیار داشته باشد. علاوه بر این، می توان تعداد توکن هایی را که هر کاربر در اختیار دارد، در صورت وجود سیستم برای ردیف بندی، تعیین کرد. توکن گیتینگ NFT نسبت به سیستم های توکن گیتینگ که از توکن های قابل تعویض مانند ERC-20 استفاده می کنند محبوب تر است، چرا که NFTها تخصصی تر و قابل تنظیم تر هستند.
از دیگر کارایی سیستم های توکن گیتینگ NFT می توان به این موضوع اشاره کرد که این توکن ها می توانند دسترسی به هولدرهای NFT را با ویژگی های خاص محدود کنند؛ همچنین این توکن ها می توانند محدودیت هایی برای کاربرانشان اعمال کنند که NFT هایشان برخی ویژگی های ارائه شده را ندارند، حتی اگر از همان مجموعه NFT باشند.
توکن گیتینگ این پتانسیل را دارد تا NFTها و ارزهای دیجیتال را به بلیط های عضویت، گذرواژه ها، کوپن ها و کدهای احراز هویت تبدیل کند. برای بررسی بیشتر پتانسیل فناوری توکن گیتینگ، برندهای اصلی شناخته شده مانند Spotify، Discord، Shopify و حتی رویدادهای دنیای واقعی مانند VeeCon، در حال ادغام توکن گیتینگ در پلتفرم های خود به عنوان یک ابزار مدیریت کامیونتی و بازاریابی هستند. البته ما توصیه می کنیم تا همیشه قبل از دادن مجوز دسترسی به کیف پول، تحقیقات لازم را انجام دهید و با آگاهی کامل مجوز دسترسی به کیف پولتان را صادر کنید.
چگونه محتوای مورد نظر را توکن گیت کنیم؟
شاید تا این قسمت از مقاله برای شما نیز سوال شده است که چگونه می توانید یک محتوای خاص را توکن گیت کنید، در قسمت زیر ما مهم ترین روش های این کار را بیان می کنیم.
استخدام یک توسعه دهنده برای ایجاد یک سیستم توکن گیتینگ اختصاصی
اولین گام در تبدیل محتوا به توکن گیت این است که شما یک پلتفرم توکن گیتینگ برای خود طراحی کنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که طراحی یک پلتفرم یکی از پیچیده ترین گزینه ها به شمار می رود اما از مزایای آن نیز می توان به این مورد اشاره کرد که در این قسمت شما می توانید بیشترین میزان کنترل را داشته باشید. همین امر موجب شده است که بسیاری از برترین پروژه های وب سه تصمیم گیرند که سیستم های خاص خود را طراحی کنند. برای مثال PROOF Collective که یک پورتال برای خود طراحی کرده است، اگر یک کاربر برای توکن گیتینگ شرایط پیچیده ای داشته باشد یا از توابع خاصی بهره ببرد که پلتفرم های موجود آن را ارائه نمی دهند استخدام توسعه دهنده می تواند یکی از بهترین گزینه های موجود باشد.
ریسکورد با یک ربات
امروزه این روش یکی از روش های پر تکرار است و به عنوان یکی از روش های پر کاربرد برای توکن گیت کردن کانال های دیسکورد یا حتی کل سرورهای دیسکور شناخته می شود که از Collab.Land استفاده می کند. شما می توانید از آن برای کارهای اعتبارسنجی بهره ببرید. توکن داران می توانند به وسیله تنظیم این ربات، مالکیت توکن را از طریف اینترفیس Collab.Land ثابت کنند؛ البته انجام این کار بسیار آسان و بدون مانع است و با این روش شما دیگر دردسرهای استخدام توسعه دهنده و بررسی کدها را دیگر نخواهید داشت، این مزیت موجب شده است که افرادی زیادی از آن استفاده کنند.
رویدادهای واقعی (IRL) یا آنلاین با استفاده از یک پلتفرم اختصاصی
استفاده از یک پلتفرم خاص سومین و آخرین راه در تبدیل محتوا به توکن گیت است که شما می توانید از آن استفاده کنید. توجه داشته باشید که شما برای رویدادهای واقعی می توانید از ابزاری مثل Tokenproof استفاده کنید و استفاده از آن برای شما مانعی ندارد. Tokenproof به کاربران امکان می دهد که مالکیت توکن های خودشان را در رویدادهای واقعی و مجازی اثبات کنند بدون اینکه نیاز به اتصال به والت های خودشان داشته باشند. Tokenproof یک پلتفرم مورد اطمینان برای توکن گیتینگ است که خیلی از محبوب ترین جوامع وب 3 امروزی از آن استفاده می کنند.
مهم ترین مزیت Tokenproof این است که با استفاده از آن می توانید توکن های خودتان را در سیستم ذخیره سرد نگه داشته و در عین حال به یک سرویس یا رویداد خاص دسترسی داشته باشید که این مزیت در عین حال قابل تحسین است. این در حالیست که خیلی از پلتفرم های توکن گیتینگ، کاربران را ملزم می کنند که برای دسترسی به خدمات آنها، توکن های خودشان را در یک والت گرم نگه دارند. با Tokenproof می توانید توکن های خودتان را در یک والت سرد نگه دارید و این یعنی تهدیدات فضای آنلاین، خطری برای دارایی های ارزشمند شما ایجاد نخواهند کرد و دارایی مورد تهدید قرار نمی گیرد.
یکی دیگر از پلتفرم های بسیار مفید برای رویدادهای توکن گیتینگ، Ticketmaster است. این پلتفرم قبلاً فقط برای بلیط ها و رویدادها استفاده می شد اما حالا با استفاده از بلاک‌چین Flow امکان توکن گیت کردن رویدادها را فراهم کرده است و این مزیت موجب شده است که این پلتفرم بیش از پیش مورد توجه افراد قرار گیرد.
بنابراین، هم برای توکن گیت کردن رویدادهای مجازی و هم رویدادهای واقعی، گزینه های مختلفی وجود دارند اما قبل از انتخاب، حتماً تحقیقات لازم را انجام داده و تمام جوانب را در نظر بگیرید و بهترین گزینه را برای خودتان انتخاب کنید تا بتوانید به بهترین نوع از آن بهره ببرید.
مزایای توکن گیتینگ
توکن گیتینگ مزایای بسیار زیادی برای سازندگان و همچنین کاربرانش دارد که در ادامه به بررسی بخشی از این مزایا می پردازیم:
انحصاری بودن
انحصاری بودن مهم ترین مزیت توکن گیتینگ است. برای این که بتوان هولدرهای توکن را انحصاری کرد، سازندگان و میزبان ها می توانند NFT ها و ارزهای دیجیتال را با یکدیگر ادغام کنند و سیستم های احراز هویت، اطمینان حاصل کنند که تنها مجموعه خاصی از افراد می توانند به لایه اضافی از محتوا و رویدادهای خود دسترسی داشته باشند. این موضوع هم برای سازندگان و هم برای هولدرهای توکن مفید است چرا که برای سازندگان درآمد بیشتری ایجاد می کند و کاربران علاقه مند؛ برای دسترسی به محتوای ممتاز، توکن های مورد نیاز را خریداری می کنند.
علاوه بر این، هولدرهای توکن بر اساس سطح پشتیبانی از دسترسی ترجیحی، به محتوای انحصاری برخوردارند. البته این موضوع تنها در مواردی ممکن است که توکن مانند وسیله ای برای پرداخت عمل کند که در این صورت کاربران باید توکن های مورد نیاز را برای دسترسی به محتوا خریداری کنند.
تقویت جامعه
گیتینگ توکن نقشی اساسی در ایجاد حس اجتماع در میان دارندگان توکن ایفا می کند، با فراهم کردن دسترسی به کانال های ارتباطی انحصاری و محتوای محفوظ برای دارندگان توکن، آنها را تشویق می کند تا گرد هم آیند و پیوند اجتماعی قوی ایجاد کنند. یک مثال گویا VeeCon است، یک مگا کنفرانس که منحصراً برای دارندگان توکن VeeFriends قابل دسترسی است، برای هر دارنده VeeFriend یک بلیط VeeCon منحصر به فرد صادر می شود که حس تعلق و مشارکت را تقویت می کند.
دارندگان پاداش
گیتینگ توکن، دارندگان توکن را قادر می سازد تا پاداش های ویژه دریافت کنند؛ این می تواند شامل کالاهای انحصاری، دسترسی به جشنواره ها و رویدادهای خاص یا سایر مزایای منحصر به فرد باشد. به عنوان مثال، مجموعه کارتن NFT Lyrical Lemonade که توسط تعداد محدودی از دارندگان NFT برگزار می شود، سه سال دسترسی به جشنواره تابستانی Lyrical Lemonade’s Smash را اعطا می کند و نشان می دهد که چگونه گیتینگ توکن می تواند به دارندگان توکن پاداش دهد و انگیزه دهد.
امنیت
آخرین مزیت، امنیت است؛ همانطور که می دانید مالکیت کامل توکن از سوی بلاک چین تایید می شود و همین امر موجب می شود که هیچ راهی برای ایجاد مجوزهای جعلی وجود نداشته باشد و احتمال کلاهبرداری نیز در آن کاهش پیدا می کند. از دیگر ویژگی فناوری توکن گیتینگ، می توان به این موضوع اشاره کرد که می تواند در کانال های اجتماعی همانند دیسکورد، امنیت گروه را به طور چشمگیری بهبود بخشد؛ چرا که دسترسی عمومی را محدود کرده و (در حالت ایده آل) اسپمرها را دور نگه می دارد.
در توکن گیتینگ چه ریسکی وجود دارد؟
در قسمت قبل به بررسی مزایای توکن گیتینگ پرداختیم در این بخش از مقاله نیز ریسک های موجود در آن را معرفی می کنیم.
کاهش نرخ مشارکت در رویدادها
از مهم ترین ریسک های توکن گیتینگ، می توان به کاهش نرخ مشارکت در رویدادها اشاره کرد. همانطور که می دانید محدود شدن قابلیت شرکت افراد در رویدادها، موجب می شود ریسک عدم حضور و مشارکت کاربران را مهیا کند اما بسیاری از پروژه ها برای این که بتوانند ریسک های گفته شده را کاهش دهند، مزایای بسیار خاصی را در اختیار هولدرهای خود قرار داده اند اما ریسک عدم شرکت و مشارکت افراد در رویدادها مختص رویدادهای واقعی نیس بلکه بر روی رویدادهای مجازی نیز تاثیر می گذارد. اگر یک رویداد مجازی مثل یک سمینار یا مهمانی متاورسی را توکن گیت کنید، همین محدود سازی مشارکت می تواند احتمال موفقیت پروژه را تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین، ممکن است برای به حداکثر رساندن نرخ مشارکت، توکن گیت کردن پروژه گزینه خوبی نباشد.
دشواری های فنی بالقوه
توکن گیتینگ همواره متکی به توسعه یک اپلیکیشن خاص بلاک چین یا قرارداد هوشمند است و اگر یک کاربر بخواهد به طراحی چنین قابلیت هایی بپردازد با دشواری های فنی خاص مواجه می شود. برای پیاده سازی این قابلیت ها باید کدهای مخصوصی نوشت و اگر این کدها درست تنظیم یا بررسی نشوند، ممکن است حاوی باگ باشند؛ البته باید بدانید که نوشتن این کدها نیز با دشواری بسیار زیادی همراه است. همین باگ ها توکن های کاربران را در معرض ریسک قرار می دهند بنابراین ضروری است که هنگام توکن گیت کردن، تجربیات یک پلتفرم مورد اطمینان را انتخاب کنید تا از خطرات احتمالی دور باشید.
تلاش های بالقوه برای فیشینگ و اسکم
از گذشته تاکنون وجود سودجوها در پلتفرم های مختلف یک امر بسیار متداول است؛ در نهایت، نباید ریسک فیشینگ و کلاهبرداری را در توکن گیتینگ فراموش کرد. کاربران برای دسترسی به محتوای توکن گیت شده باید یک تراکنش بدون گس را امضاء کنند. ممکن است امضای این تراکنش بی ضرر به نظر برسد اما متصل کردن والت به هر پلتفرمی، ریسک های خاصی به همراه خواهد داشت و می تواند به راحتی سرمایه شما را با خطر نابودی مواجه کند. همه تراکنش های مخرب لزوماً شامل هزینه گس نیستند، حتی اگر تراکنشی بدون گس را امضاء کنید، احتمال اینکه دارایی های خودتان را از دست بدهید وجود دارد بنابراین قبل از کلیک کردن روی گزینه Sign (امضاء)، از محتوای تراکنشی که امضاء می کنید مطمئن شوید.
توکن گیتینگ در چه حوزه ای بیشترین کاربرد را دارد؟
بدون تردید تا این قسمت از این مقاله متوجه شده اید که توکن گیتینگ بیشتر برای انحصاری سازی یک رویداد به کار می رود. در جهان امروز هنگامی که شرکت ها و کمپانی ها و بیشتر افرادی که قصد دارند موضوعی را به صورت انحصاری ارائه دهند از توکن گیتینگ بهره می برند اما بهتر است بدانید که بیشترین استفاده از این فناوری، مربوط به رویدادهای NFT، اعلام ایردراپ ها و همچنین سیگنال های معاملات ارز دیجیتال می شود. کاربران می توانند با شرکت در این رویدادها، از مطالب ها و حتی در برخی موارد، از پاداش های آنها استفاده کنند.
معرفی نمونه هایی از پروژه های اجرا شده توکن گیتینگ
در این قسمت از مقاله قصد داریم به بررسی تعدادی از پروژه هایی که از فناوری توکن گیتینگ استفاده می کنند و همچنین نحوه اجرای آن بپردازیم.
پلی لیست اسپاتیفای
در اوایل سال 2023 اسپاتیفای تصمیم گرفت تا فناوری توکن گیتینگ را در بخش پلی لیست های خود به صورت آزمایشی امتحان کند. افرادی که NFT های خاص در اختیار داشتند می توانستند به پلی لیست انحصاری دسترسی پیدا کنند، پلی لیست ها معمولا توسط هنرمندان مشهوری مانند استیو آئوکی و برندهای NFT مانند Overlord و Kingship مدیریت می شوند.
شما اگر قصد دارید به این ویژگی دست یابید، باید کیف پول خود را به اسپاتیفای متصل کرده و تایید کنید که یکی از NFT های مورد نیاز برای دسترسی به پلی لیست انحصاری را در کیف پول خود دارا هستید؛ البته باید توجه کنید که این ویژگی در تمام جهان قابل اجرا نیست و در حال حاضر این قابلیت فقط برای کاربران اندروید در کشورهای خاص در دسترس است و افراد این کشورها می توانند از این ویژگی بهره مند شوند. از دیگر قابلیت های این فناوری در پلتفرم اسپاتیفای، شامل دسترسی زود هنگام به نسخه های جدید و حتی روش جدیدی برای فروش موسیقی است که در آن، کاربر با داشتن NFT خاص، می تواند به آلبوم هنرمند آن، همراه با نرخ ترجیحی برای بلیط های تور و حتی کالاها، دسترسی داشته باشد؛ این ویژگی ها موجب شده است که توکن گیتینگ در میان کاربران بسیار محبوب دیده شود.
کالاها و شراکت در شاپیفای
اگر چیستی شاپیفای برای شما نیز سوال شده است باید بدانید که شاپیفای، پلتفرم تجارت الکترونیک است که فروشگاه های آنلاین را پوشش می دهد و این فروشگاه ها تحت نظارت شاپیفای فعالیت می کنند. این پلتفرم در سال ۲۰۲۲، از شراکت خود با نرم افزار خلق هنر مصور، Doodle، برای ایجاد مجموعه های توکن گیتینگ NFT خبر داد و اعلام کرد که دسترسی به سرویس های آن تنها برای هولدرهای Doodle NFT در دسترس است و می توانند از آن بهره ببرند و این بدان معنا است که هولدرهای Doodle NFT، از طریق برنامه ShopDoodles، می توانند به کالاهای Doodle و سایر اقلام خرده فروشی، دسترسی انحصاری داشته باشند.
کانال های توکن گیتینگ دیسکورد
کانال های توکن گیتینگ دیسکورد، تنها برای هولدرهای NFTهای خاص در دسترس هستند. برای دسترسی به چنین کانال هایی، این پلتفرم از کاربران می خواهد تا کیف پول های بلاک چین خود را به پلتفرم متصل کرده و دیسکورد هم با استفاده از خدمات احراز هویت شخص ثالث، مالکیت NFT را قبل از باز شدن کانال برای کاربر تأیید می کند. قابلیت هایی که فناوری توکن گیتینگ در دیسکورد در اختیار کاربران قرار می دهد، شامل رول های انحصاری برای هولدرهای NFTهای خاص و امتیازات ویژه دیگر است؛ حتی در برخی موارد، NFTهای مورد نیاز را می توان در بازارهای NFT خریداری کرد.
