دنیای ارزهای دیجیتال واقعاً اوج گرفته است و میلیون ها نفر اکنون در این صنعت در حال ظهور سرمایه گذاری می کنند و هر روز هم شاهد ورود حوزه های مختلف به عرصه ارزهای دیجیتال هستیم. یکی از این حوزه ها حوزه هنر است که باعث شده در عرصه دارایی های دیجیتال اصطلاح مهم و کاربردی به وجود بیاید: کریپتوپانک ها. یکی از محبوب ترین NFT ها و آواتارهای دیجیتالی با قیمت صدها هزار دلار یا حتی چند میلیون دلاری اما کریپتوپانک چیست و چقدر ارزش دارد؟ حوزه Crypto Art، (کریپتو آرت، هنر رمزنگاری شده یا هنر NFT) و به خصوص کریپتوپانک (cryptopunks) یکی از حوزه های جدید در ارزهای دیجیتال است که در این مطلب در مورد آن صحبت کرده و با این حوزه از توکن های غیرقابل تعویض بیشتر آشنا خواهیم شد.
توکن های NFT چیست؟
از آنجا که کریپتوپانک ها از نوع توکن های NFT هستند، قبل از آن که به سراغ درک مفهوم CryptoPunk برویم بهتر است مروری بر مفهوم توکن های غیرقابل تعویض داشته باشیم. توکن های غیر قابل تعویض یا توکن NFT (Non-Fungible Token)، نوعی خاص از توکن های رمزنگاری شده است که قابل تکثیر نبوده و بیشتر استفاده از این توکن ها در حوزه های گیمینگ و کلکسیون دیجیتال است. بیشتر توکن های NFT با استاندارد ERC-721 و روی بستر اتریوم ایجاد می شوند. منظور از قابل تعویض بودن یک توکن، یعنی ارزش دارایی آن با یکدیگر مشابه باشد و غیرقابل معاوضه بودن به این معناست که قیمت یک توکن NFT با هر توکن مشابه خود متفاوت است چرا که ویژگی های این توکن ها ارزش آن را تعیین می کند.
کریپتوپانک چیست؟
رمزارزها توسط بیت کوین معروف شدند اما بیت کوین فقط برای انجام معاملات و ذخیره مالکیت خود بیت کوین طراحی شده است. توسعه دهندگان و علاقه مندان این حوزه از جانشینی برای بیت کوین به نام اتریوم استفاده کردند که اجازه می دهد کدهای کامپیوتری دلخواه روی بلاک چین اجرا شود و نتایج اجرا برای همیشه ذخیره شود. به طور معمول کد روی سروری در جایی اجرا می شود و شما اساسا باید به شخصی که سرور را اجرا می کند اعتماد کنید. اتریوم به همه اجازه می دهد تا کد را اجرا کنند، به یکدیگر نشان دهند که چه نتیجه ای گرفته اند و موافقت کنند که کد به درستی و منصفانه اجرا شده است. یکی از انواع کدهایی که بر بستر اتریوم ایجاد شدند، به کریپتوپانک معروف شدند.
CryptoPunk یک آواتار منحصر به فرد یا کاراکتر کلکسیونی منحصر به فرد با سند مالکیت و در ابعاد 24 در 24 پیکسل به سبک 8 بیت است که به شکل NFT ارائه می شود. ایجاد آنها به عنوان یک آزمایش آغاز شد که توسط توسعه دهندگان نرم افزار مت هال و جان واتکینسون در سال 2017 انجام شد. این زوج ابتدا شرکتی را با نام لاروا لبز (Larva lab) ایجاد کردند که شرکتی در حوزه ساخت نرم افزار بود. در ادامه توسعه شرکت این دو می خواستند یک برنامه نرم افزاری ایجاد کنند که قادر به تولید هزاران آواتار منحصر به فرد باشد. این برنامه در مجموع 10,000 آواتار تولید کرد. در واقع ایده آنها ترکیب کردن هنر و ارزهای دیجیتال و NFT یا توکن های غیرقابل تعویض بود.
هال و واتکینسون در ابتدا فکر می کردند که می توانند از این نرم افزار برای توسعه یک برنامه استفاده کنند اما این آواتارها به زودی به یک جهش درخشان در فناوری تبدیل شدند. این شکل از هنر دیجیتالی در بلاک چین اتریوم ذخیره می شود. با این فناوری، هال و واتکینسون توانستند معنای «مالک شدن» در چیزی را تغییر دهند.
نکته جالب در مورد ایجاد این توکن ها این است که لاروالبز و توسعه دهندگان CryptoPunk، کدهای این پروژه را منتشر نکرده و این پروژه ها به صورت متن باز یا اپن سورس نیستند.
کریپتوپانک ها یکی از اولین نمونه های «توکن غیرقابل تعویض» در اتریوم هستند و الهام بخش استاندارد ERC-721 هستند که بیشتر هنرهای دیجیتال و کلکسیون‌ها را تقویت می کند. 10000 کاراکتر کلکسیونی منحصر به فرد با مدرک مالکیت ذخیره شده در بلاک چین اتریوم، پروژه ای که الهام بخش جنبش مدرن CryptoArt بود. هیچ کدام از این 10 هزار تصویر به یکدیگر شبیه نبوده و هر کدام خصوصیت منحصر به فرد خود را دارند.
هرپانک که در ابعاد 24 در 24 پیکسل است روی شبکه اتریوم کدنویسی شده و مجموعا ۲۴۰ خط کدنویسی شده است. این پانکها هش شده و این هش در شبکه بلاک چین اتریوم ذخیره شده است.
بهتر است کمی هم در مورد آواتارها و پیدایش آنها صحبت کنیم. آواتارها به تصاویری اطلاق می شود که نشان دهنده نماد گرافیکی یک کاربر و یا سمبل شخصیتی اوست. آواتارها همچنین می توانند براساس علایق، خصوصیات رفتاری و حتی باورهای فرد ایجاد شده و مورد استفاده قرار گیرند.
خود آواتارها از British punk scene بریتانیا در دهه 70 الهام گرفته شده بودند. البته در حالی که هر کسی می تواند از این آواتارها اسکرین شات بگیرد یا تصویری از آنها دانلود کند، تنها یک نفر می‌تواند رسما مالک هر آواتار باشد و این همان چیزی است که این تصاویر را به یک خرید پرمخاطب تبدیل می کند.
در حالی که هر آواتار در مجموعه منحصر به فرد قرار دارد، برخی از آنها نادرتر از دیگران در نظر گرفته می شوند. این بستگی به خط منحصر به فرد کد مورد استفاده برای تولید هر آواتار دارد. بیش از 9000 آواتار زن و مرد انسان هستند اما تعداد کمی از آنها به شکل بیگانگان، زامبی ها و حتی میمون ها هستند. این آواتارهای کمیاب تر اغلب با قیمت های بسیار بالاتری عرضه می شوند. هر پانک صفحه نمایه خود را دارد که ویژگی های آنها و همچنین وضعیت مالکیت / فروش آنها را نشان می دهد.
علاوه بر این، آواتارهایی با لوازم جانبی بیشتر گران تر هستند. بیشترین لوازم جانبی هر آواتار منفرد است و این باعث می شود که آن را بسیار کمیاب و فوق العاده گران قیمت کند. بنابراین، چرا این کریپتوپانک ها مورد علاقه علاقه مندان ارزهای دیجیتال هستند؟
چرا کریپتوپانک ها اینقدر مطلوب هستند؟
احتمالاً در مورد قطعات هنری NFT شنیده اید که میلیون ها دلار در حراج فروخته می شوند. در ماه مارس سال جاری (2021)، یک NFT ساخته شده توسط هنرمندی به نام Beeple به قیمت بیش از 60 میلیون دلار فروخته شد و سایر NFT ها با قیمت های مشابهی فروخته شدند. در مورد کریپتوپانک ها هم همینطور است. اما چرا؟
برای اینکه در مورد کاربرد توکن های NFT بیشتر بدانید، پیشنهاد می کنیم مقاله معرفی مهم ترین کاربردهای NFT را بخوانید.
همانطور که حتما می دانید، خرید آثار هنری به شکل NFT شما را با مستندات همه صاحبان قبلی در بلاک چین، به یک مالک منحصر به فرد تبدیل می کند. این منحصر به فرد بودن، سرمایه گذاری در CryptoPunks را برای سرمایه گذارانی که به بازار NFT اعتماد دارند، حرکتی عاقلانه در نظر می گیرند.
به طور کلی، ارزش NFT تنها با افزایش درک عمومی و محبوبیت افزایش می یابد. با این حال، با همین معیار، ممکن است ارزش NFT در هر زمان به شدت کاهش یابد، بنابراین این سرمایه گذاری ها می توانند بسیار سودآور باشند یا راهی برای از دست دادن مقدار زیادی پول باشند. تاکنون، ارزش CryptoPunks به طور تصاعدی رشد کرده است. در سال 2017، زمانی که کریپتوپانک ها منتشر شد، قیمت هر کدام بین 1 تا 34 دلار بود. با این حال، اکنون فقط یک کریپتوپانک می تواند میلیون ها دلار هزینه داشته باشد. گران ترین فروش کریپتوپانک در ژوئن سال جاری به قیمت 11.7 میلیون دلار فروخته شد. این NFT توسط Shalom Meckenzie، یک کارآفرین و میلیاردر اسرائیلی خریداری شد. یکی دیگر به قیمت 7.57 میلیون دلار به مدیرعامل فیگما فروخته شد.
توسعه دهندگان اصلی CryptoPunks 1000 آواتار را قبل از انتشار 9000 آواتار دیگر برای فروش نگه داشتند و در واقع آنها را به تنهایی میلیونر کردند. در زمان نگارش این مقاله، ارزش کل فروش CryptoPunks بیش از 250 میلیون دلار است.
با توجه به رونق محبوبیتی که این آواتارها دریافت کرده اند، نوعی موقعیت و فرصت در مورد به همراه داشتن یکی از آنها به وجود می آید. یعنی مالک بودن یکی از 10 هزار کریپتوپانک خودش هیجان انگیز و خاص است و این میل به این کریپتوپانک ها را افزایش می دهد. در حالی که آنها یک سرمایه گذاری بالقوه پرسود هستند، همچنین برای نمایش نیز بسیار جالب هستند. هر چه کریپتوپانک نادرتر باشد، مالکیت آن معتبرتر است.
CryptoPunks ارزش ذاتی نداشته و کاربردی ندارند اما فقط 10هزار عدد وجود دارد و این کم بودن تعداد، کلکسیونرها و علاقه مندان به جمع آوری آثار خاص و کمیاب را ترغیب می کند که حداقل یک CryptoPunk داشته باشند.
تقسیم بندی کریپتوپانک ها
تقسیم بندی و نحوه دسته بندی کریپتوپانکهاست که آن ها را خاص و محبوب کرده است. برخی از این توکن ها به شکل گرافیکی دختر، برخی به صورت پسر و برخی نیز به شکل بیگانگان، زامبی ها و میمون هاست. در این دسته بندی ۶۰۳۹ پانک مرد، ۳۸۴۰ پانک زن، ۸۸ پانک زامبی، ۲۴ پانک میمون و ۹ پانک موجودات بیگانه وجود دارند. علاوه بر اینها، پانکها از نظر ظاهری و خصوصیات دیگر نیز متفاوت هستند. مثلا تنها تعداد ۶۸ پانک کدنویسی شده اند که رنگ موی سر آنها نارنجی است. برای اینکه درمورد ویژگی ها و خصوصیات منحصر به فرد هر پانک بدانید می توانید به سایت Cryptopunks مراجعه کرده و خصوصیات هرکدام را ببینید.
دلیل ارزشمندی کریپتوپانک
محبوبیت کار هال و واتکینسون، باعث تعجب بسیاری از افراد شده است. پشت کریپتوپانک هیچ هنرمند مشهوری نیست و همچنین کریپتوپانک هیچ کاری انجام نمی‌دهد. دی‌سی‌اینوستر (DCinvestor) (مفسر و سرمایه گذار محبوب بازار) در رابطه با کریپتوپانک در حساب کاربری توییتر خود این گونه نوشت: کریپتوپانک آواتارهای جالبی هستند و جذابیت 8 بیتی دارند. وجود 10,000 کریپتوپانک برای شکل‌گیری عرضه و تقاضا و بازار تعدادی کافی بوده است، اما همچنین به اندازه کافی کمیاب برای ارزشمند شدن آنها نیز هست.
در سال 2017 مت هال اظهارات خود را درمصاحبه‌ای با مجله Mashable این گونه بیان کرد: این پروژه برای آزمایش پویایی کمبود و تقاضا ایجاد شده است. به صورت الگوریتمی، پانکها از مجموعه‌ای از الگوها تولید شده اند و با یکدیگر متفاوت می باشند. بعضی از پانکها در مقایسه با بقیه از شکل الگوی نادرتری تشکیل شده‌اند.
برای کریپتوپانک نیز مانند آثار هنری، کارت‌های بازی و بازی پوکمون (Pokemon)، یک مجموعه کلکسیونی وجود دارد. مت هال توضیح می‌دهد آنها قصد داشتند چیزی خلق کنند که واقعاً کمیاب باشد. مت هال می‌گوید: “Pokemon و این نوع چیزها وجود دارد، اما در دنیایی که قرار داریم هر چیزی قابلیت تکثیر دارد.” هنگامی که در بلاک چین اتریوم، کریپتوپانک عرضه شد، نادر بودن آنها تضمینی بود، به این دلیل که هیچ کس قادر به صدور پانک‌های دیگر نبود و هیچ کدام از آنها قابلیت تغییر ندارند.
کریپتوپانک ترکیبی از فناوری، هنر، آزمایش اجتماعی و پوچی، مشابه روش‌های بنیادین نشانه‌گذاری بوده که هنرمندانی مانند Andy Warhol از آن استفاده کرده اند. یک مورخ هنر به نام بلیک گوپنیک (Blake Gopnik) این شباهت‌ها را در مقاله‌ای برای روزنامه هنر (The Art Newspaper)، توضیح می‌دهد. بلیک گوپنیک می‌گوید تعداد نامحدودی از پوسترهای ابریشمی توسط وارهول به نمایش گذاشته می شود اما فقط تعداد کمی پوستر را امضا می‌کند. امروزه در بازارهای هنری ارزشمند فقط نسخه‌های امضا شده هستند. وارهول مردم را طی تبلیغاتی دعوت کرد که می توانند ضمن آوردن وسایل دلخواه خانه خود به استودیوی او، می توانند آن ها را با “WARHOL WORK” امضا کند. وارهول با این کار از وسایل معمولی ارزش خلق کرد. مجموعه کریپتوپانک دقیقا مانند وارهول، یک آزمایش را با استفاده از توکن سازی تصاویر بی‌ارزش انجام داد.
معیارهای ارزش گذاری و تعیین قیمت کریپتو پانکس
نحوه قیمت گذاری و تعیین ارزش کریپتوپانک ها یکی از مسائل مهم است که باید در نظر گرفته شود. کریپتو پانک از نظر افراد تازه کار و مبتدی چیزی جز یک تصویر پیکسلی ابتدایی نیست که نمی توان علت قیمت‌های فضایی آن را به راحتی درک کرد. توجه به میزان کمیابی خصیصه‌های CryptoPunk، لازمه تعیین ارزش آن می باشد. این ویژگی‌ها به 3 عامل یعنی نوع پانک، مشخصه‌ها و تعداد آنها تقسیم می‌شوند. به طور کلی 4 نوع پانک وجود دارد که شامل این موارد می باشند: آدم فضایی (Alien)، مرد یا زن انسان، زامبی (Zombie) و میمون (Ape).
آدم فضایی‌ها کمیاب ترین نوع کریپتوپانک هستند و در رده‌های بعدی نیز میمون‌ها و زامبی‌ها قرار دارند. بنابراین قیمت آدم فضایی ها از میمون ها 5 برابر بیشتر می باشد. توسط مشخصه‌های متنوعی، هر نوع پانک آرایش شده است. به این ترتیب در صورتی که ویژگی‌ها رایج‌تر باشند، پانک مربوطه نیز کم‌ارزش‌تر است، البته در این زمینه استثنائاتی هم وجود دارد. اولا در صورت کمیاب بودن پانک مانند زامبی ها، توسط یک خصیصه رایج، ارزش آن تغییر زیادی نخواهد کرد. دوما، در صورتی که نوع پانک رایج اما تعداد ویژگی‌ها کمی و یا خصیصه‌های کمیاب داشته باشد، ارزش آن افزایش خواهد یافت.
در توکن های NFT کریپتوپانک تعداد خصیصه معیاری است که نادیده گرفته می‌شود. به طور کلی می توان گفت بازار فعلی، کریپتو پانک هایی که تعداد مشخصه کمتری دارند را از بقیه با ارزش‌تر می‌داند. خریداران این NFT ها به عبارت Less is More «هرچه کمتر، بهتر» استناد می‌کنند اما این احتمال وجود دارد که در آینده این امر تغییر کند. قیمت 32 کریپتو پانک از 333 کریپتو پانک دارای تنها 1 مشخصه، از کف 185 اتر شروع می‌شود. دلیل این امر ممکن است این باشد که تشخیص کریپتوپانک هایی که ویژگی کمتری دارند، راحت‌تر است و پانک هایی که خصیصه بیشتری دارند، شبیه به یکدیگر هستند.
اثبات مالکیت کریپتوپانک روی بلاک چین اتریوم
امکان اثبات مالکیت با استفاده از شبکه اتریوم، مهم‌ترین ویژگی NFT هایی مانند کریپتو پانک است که از مکانیزمی به نام مینتینگ ( Minting) برای این کار استفاده می‌شود. NFTها توکن‌های نماینده آثار هنری دیجیتال هستند و برای بقا باید همانند هر رمز ارز دیگری، وارد عرضه در گردش شوند. از این رو مینتینگ فرآیندی است که یک توکن NFT از طریق آن وارد دفتر کل عمومی اتریوم می‌شود. این توکن پس از مینت کردن NFT مربوط به یک اثر هنری دیجیتال (مانند کریپتو پانک ها)، به آن اثر هنری به طرز جدایی ناپذیری پیوند می‌خورد.
به عبارت دیگر، در صورتی که کاربری در کیف پول خود توکن NFT مربوط به کریپتوپانک شماره 888 را داشته باشد، او مالک بی‌قید و شرط آن دارایی یا اثر هنری دیجیتال است. در خصوص اثبات مالکیت به این روش، مزایای زیادی مانند داشتن حق استفاده از NFT به صلاحدید فرد (حتی با هدف تجارت) وجود دارد. مالکیت قابل اثبات توسط NFT ها بسیار ضروری می باشد زیرا بسیاری از افراد خریدار مجموعه های کریپتوپانک برای آواتار توییتر خود از آنها استفاده می‌کنند.
آیا می توانید CryptoPunks بخرید؟
در حال حاضر، فقط می توانید کریپتوپانک ها را از طریق وب سایت LarvaLabs خریداری کنید. این سایت متعلق به توسعه دهندگان اصلی آن یعنی هال و واتکینسون است. در این سایت یک بازار CryptoPunk وجود دارد که می توانید آواتارها را از صاحبان دیگر بخرید یا اگر دوست داشتید آنها را بفروشید.
در وب سایت LarvaLabs، می توانید صدها کریپتوپانک مختلف را برای فروش پیدا کنید. ارزان ترین این آواتارها با قیمت 139000 دلار به فروش می رسند. با این حال، CryptoPunks در بازار وجود دارد که با قیمت باورنکردنی 3.19 میلیارد دلار عرضه می شود که بسیار بالاست.
برای اطلاع از نقش توکن های NFT در فیلم سازی، بر روی لینک کلیک کنید.
در این وب سایت حتی می توانید برخی از کمیاب ترین زامبی های کریپتوپانک و آواتارهای بیگانه را در بازار LarvaLabs پیدا کنید اما مطمئناً ارزان نیستند. مقرون به صرفه ترین آواتار زامبی در بازار در حال حاضر با قیمت 5.09 میلیون دلار و ارزان ترین آواتار بیگانه تقریباً 80 میلیون دلار فروخته می شود.
برای خرید کریپتوپانک ها این نکته را در نظر داشته باشید که قیمت آن ها توسط مردم تعیین می شود. بنابراین هیچ ضمانتی وجود ندارد که قیمت آن در چند ماه بعد بالا برود. اگر کلکسیونر هستید و علاقه مند به خریدن چیزهای کمیاب، این موضوع متفاوت است و به تصمیم خودتان بستگی دارد.
سخن پایانی
در این مطلب در مورد توکن های NFT کریپتوپانک صحبت کردیم. توکن های غیرقابل معاوضه ای که توسط شرکت لاروالبز ایجاد شد و تنها 10 هزار عدد موجود است. این توکن ها در واقع تصاویر گرافیکی دیجیتالی هستند که به صورت الگوریتم رمزنگاری SHA256 هش شده و روی شبکه اتریوم ذخیره می شوند. قیمت این توکن ها گاهی تا چند ده میلیون دلار و حتی چند میلیارد دلار نیز می رسد. جامعه هدف این توکن ها در واقع کلکسیونرها و علاقه مندان به آثار هنری خاص و کمیاب هستند.
